Các hệ thống công nghệ an toàn trên ô tô phổ biến hiện nay

Hệ thống công nghệ an toàn trên ô tô ngày càng hoàn thiện. Nhờ vào tích hợp công nghệ tiên tiến, hành trình của mỗi chủ phương tiện cũng thuận tiện và an toàn hơn. Bài viết dưới đây, vcomcar xin tổng hợp thông tin về hệ thống công nghệ an toàn ứng dụng phổ biến trên những mẫu ô tô hiện nay.

1. Hệ thống công nghệ an toàn trên ô tô dạng cơ bản

Hệ thống công nghệ an toàn trên xe ô tô cơ bản là những trang bị cần thiết từ dòng xe giá rẻ đến xe hạng sang.

1.1. Túi khí SRS - Supplemental Restraint System

Trường hợp xảy ra va chạm, cả người điều khiển phương tiện và người ngồi trên xe đều có xu hướng lao về phía trước. Đó là do tác dụng của lực quán tính. Trong tình huống này, túi khí trên xe bắt đầu mở ra bảo vệ người điều khiển xe và người ngồi bên cạnh. Thương vong chắc chắn giảm đáng kể nếu túi khí mở ra đúng lúc.

Ảnh 1: Túi khí giúp giảm đáng kể thương vong nếu xảy ra va chạm

Trong hệ thống an toàn trên xe ô tô, túi khí được xem như bộ phận quan trọng nhất. Từ dòng xe giá rẻ cho đến dòng xe sang, thường bố trí tối thiểu 2 túi khí. Đối với dòng xe hạng sang, số lượng túi khí bố trí thường nhiều hơn, bảo vệ cả hành khách ngồi phía sau.

1.2. Hệ thống ngăn chặn bó cứng phanh ABS - Anti-Lock Brake System

Nếu người điều khiển ô tô phanh bất ngờ, phanh nhiều khi dễ bị bó cứng. Bởi khi đó má phanh có xu hướng ghì chặt vào đĩa phanh. Đây là nguyên nhân khiến xe bất ngờ quay đầu, đột ngột, nghiêm trọng hơn là mất lái.

Ảnh 2: Mô tả xe có và không trang bị hệ thống chống bó cứng phanh ABS

Hệ thống ABS có nhiệm vụ ngăn chặn tình trạng bó cứng phanh, đảm bảo cho di chuyển thuận lợi sau nhiều môi trường. Nếu nhận thấy một thuộc nhiều phương tiện bắt đầu giảm tốc độ bất ngờ, hệ thống ABS sẽ điều chỉnh tăng hoặc giảm áp suất dầu. Nhằm phanh theo hướng nhấp hoặc nhả liên tục chứ không thì phanh như thông thường.

Nhờ vậy, ô tô có thể dừng lại an toàn, luôn trong tầm kiểm soát của người lái xe. ABS là hệ thống hỗ trợ an toàn cơ bản trên hầu hết các dòng xe ô tô từ giá rẻ cho đến hạng sang hiện nay.

1.3. Hệ thống bổ trợ lực phanh gấp BA - Brake Assist

Lực đạp phanh luôn tác động lớn đến hiệu quả của toàn bộ hệ thống khoanh. Nếu cần phanh đột ngột nhưng người điều khiển xe lại không cung cấp đủ lực, đường phanh thường dài hơn, dẫn đến hiệu quả phanh kém. Nhiều trường hợp phanh không kịp còn dẫn đến va chạm, tai nạn nghiêm trọng.

Ảnh 3: Hệ thống bổ trợ lực phanh gấp rút ngắn quãng đường phanh 

BA được thiết kế như một hệ thống bổ trợ lực phanh khẩn cấp. Tác dụng chính của hệ thống này là cung cấp thêm lực phanh trong trường hợp người lái xe cần phanh gấp. Cơ chế bổ trợ lực này thực hiện thông qua việc khởi động bộ khuếch đại phanh. 

Nhờ có hệ thống BA, quãng đường phanh đã rút ngắn đáng kể, hạn chế phần nào va chạm. Đây là hệ thống công nghệ an toàn trên xe ô tô rất cần thiết cho quá trình điều khiển phương tiện.

1.4. Hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD - Electronic Brakeforce Distribution

Không phải lúc nào lực cũng phân bố đồng đều trên tất cả 4 bánh xe. Hầu hết dòng xe ô tô hiện thời đều lắp đặt động cơ phía trước dẫn đến trọng tải tác dụng lên 2 bánh trước lớn hơn.

Ảnh 4: Xe có trang bị hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD

Thông thường ngay cả khi di chuyển bình thường thì lực quán tính cũng khiến trọng tải dồn về bánh trước nhiều hơn. Hoặc khi quay đầu xe, trọng tải cũng tập trung toàn về 2 bánh trước.

Muốn tăng hiệu quả phanh thì lực phanh cần phân bố đồng đều trên cả bốn bánh xe. Lúc này, nhiệm vụ phân phối lực phanh sẽ van điều hòa cơ khí đảm nhận. Tuy vậy, hiệu quả mà hệ thống này lại cao.

Hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD khả năng phân phối đều trọng lực, tăng hiệu quả của hệ thống phanh. Theo đó, EBD có nhiệm vụ tính toán, điều chỉnh lực phanh phân bố dựa trên tốc độ, hành trình di chuyển.

1.5. Hệ thống điều chỉnh cân bằng điện tử ESP - Electronic Stability Program

Xe ô tô nói chung thường gặp phải tình trạng thiếu lái hoặc thừa lái di chuyển với tốc độ cao vào quãng đường trơn trượt, phải chướng ngại vật bất ngờ. Bởi mất đi lực ma sát nên xe có nguy cơ bị trượt dài, thậm chí văng hoặc mất lái.

Ảnh 5: Hệ thống điều chỉnh cân bằng điện tử ESP giúp phương tiện hoạt động ổn định

Hệ thống điều chỉnh cân bằng điện tử ESP giúp hạn chế tình trạng xe mất lái hoặc bị văng. Cụ thể, ngay khi nhận thấy góc đánh lái và góc quay của thân xe bị lệch, ESP sẽ lập tức điều chỉnh, ổn định lại tốc độ. Nhiều hệ thống cân bằng điện tử tiên tiến còn có khả năng điều chỉnh momen xoắn, tác động trực tiếp đến 4 bánh xe.

1.6. Hệ thống kiểm soát lực kéo TCS - Traction Control System

TCS - hệ thống công nghệ an toàn trên ô tô cực kỳ quan trọng với tác dụng ngăn chặn tình trạng mất lực kéo, khiến xe bị trượt dài.

Ảnh 6: TCS điều chỉnh tốc độ di chuyển, lấy lại lực kéo cho xe

Thông qua cơ chế tác động vào phanh và momen xoắn, TCS dễ dàng giảm tốc độ di chuyển, lấy lại lực kéo. Quá trình này rút ra luôn vận hành ổn định, di chuyển đúng với quỹ đạo. Thường thì TCS chính là một phần trong hệ thống cân bằng điện tử ESP.

1.7. Hệ thống hỗ trợ khởi hành lưng chừng dốc HAC - Hill-start Assist Control

Hill-start Assist Control nằm trong nhóm công nghệ an toàn trên xe ô tô tiên tiến. Hệ thống này có tác dụng giữ phanh trong trường hợp người điều khiển xe nhả chân phanh (chuyển sang chế độ chân ga khi khởi hành lưng chừng dốc).

Nhờ có hệ thống HAC mà người điều khiển xe sẽ di chuyển lên dốc an toàn hơn. HAC đặc biệt cần thiết cho quá trình di chuyển đường dài, leo đèo, vượt dốc. Hiện nay, phần lớn dòng xe trở nên đều đã tích hợp hệ thống an toàn HAC.

1.8. Hệ thống cảnh báo phanh khẩn cấp ESS - Emergency Brake Signal

Trường hợp có nhiều phương tiện lưu thông cùng lúc, bỗng xuất hiện một xe phía trước phanh đột ngột sẽ rất dễ xảy ra va chạm liên hoàn với xe phía sau. Hệ thống cảnh báo phanh khẩn cấp ESS sự phát tín hiệu nếu nhận thấy xe phanh gấp. Nhờ đó, người điều khiển xe sự phát triển sớm và tìm cách xử lý tình huống kịp thời.

Ảnh 7: Xe có tích hợp hệ thống cảnh báo phanh gấp ESS

ESS hoạt động dựa vào tín hiệu từ nhiều cảm biến. Nếu nhận thấy xe đang bị phanh gấp, hệ thống ESS khởi động bộ nhận tín hiệu, phát cảnh giao cho người điều khiển phương tiện.

1.9. Hệ thống điều khiển hành trình Cruise Control System - CCS

Đây là một hệ thống hỗ trợ duy trì tốc độ di chuyển theo cài đặt của người lái xe. CCS hoạt động theo cơ chế khá đơn giản. Cụ thể, thông qua việc điều chỉnh độ mở của bướm ga, phương tiện sẽ di chuyển theo thiết lập từ trước. Khi đó, người điều khiển phương tiện có thể bỏ chân ra khỏi bàn đạp ga, rảnh tay hơn.

Ảnh 8: Cruise Control - hệ thống hỗ trợ điều khiển hành trình

CCS hỗ trợ đắc lực cho chủ phương tiện khi di chuyển đường dài hoặc trên đường cao tốc. Hệ thống này giúp người lái xe không cần phải để chân liên tục vào bàn đạp ga, duy trì tốc độ phù hợp với từng quãng đường, tiết kiệm đáng kể nhiên liệu.

1.10. Tích hợp cảm biến lùi - Parking Aid Sensor

Người mới tập lái xe thường gặp khó khăn trong câu lùi đỗ xe bởi tầm quan sát hạn chế. Tích hợp camera lùi có khả năng dò tìm và cảnh báo cho tài xế biết về những vật cản phía sau. Với chức năng này, người điều khiển phương tiện dễ dàng lùi đỗ xe an toàn, tránh được va chạm.

Ảnh 9: Tích hợp cảm biến lùi

Cảm biến lùi thường lắp đặt phía sau mỗi chiếc xe. Đối với dòng xe cao cấp, nhà sản xuất còn bố trí thêm phần cảm biến góc trước và góc sau.

1.11. Tích hợp camera lùi

Ngoài cảm biến lùi thì hệ thống công nghệ an toàn trên ô tô, nhà sản xuất còn bố trí thêm cả camera lùi. Khi bố trí thêm camera lùi, người điều khiển xe sẽ quan sát toàn cảnh phía sau xe, góc quay thường lên đến 170 độ. Nhiều camera còn tích hợp tính năng di chuyển theo góc đánh lái vô lăng.

Ảnh 10: Camera lùi với góc quay 170 độ 

Camera lùi là tính năng quan trọng giúp tài xế di chuyển thuận lợi trong không gian hẹp. Từ phân khúc xe sang đến xe bình dân đều tích hợp chức năng camera lùi.

Xem thêm:

Các biểu tượng báo lỗi trên xe ô tô.

2. Hệ thống công nghệ an toàn trên ô tô dạng nâng cao

Cùng với hệ thống công nghệ an toàn trên xe ô tô dạng cơ bản thì còn phải kể đến hệ thống nâng cao. Các chức năng an toàn nâng cao chủ yếu có tích hợp trên dòng xe hạng sang.

2.1. Hệ thống phanh tay điện tử EPB - Electronic Parking Brake

Ảnh 11: EPB duy trì cơ chế tự động phanh tay nếu cần số chuyển về P

Hệ thống phanh điện tử EPB duy trì cơ chế tự động phanh tay nếu cần số chuyển về P, đồng thời tự động nhả phanh khi xe di chuyển. Tính năng này đặc biệt cần thiết nếu người điều khiển phương tiện quên hạ phanh tay.

2.2. Hệ thống giữ phanh tự động - Auto Hold

Nhiều trường hợp xe tạm dừng tại khu vực đèn đỏ, điểm đón trả khách, người điều khiển xe thường phải đạp phanh nhiều lần. Việc đạp phanh liên tục có vẻ như hơi bất tiện với người điều khiển phương tiện.

Ảnh 12: Nút kích hoạt hệ thống phanh tự động

Bạn chỉ cần kích hoạt chức năng Auto Hold, sau đó bỏ chân ra khỏi vị trí bàn đạp phanh và nghỉ ngơi tạm thời. Hệ thống giữ phanh tự động luôn đi kèm với chức năng phanh tay điện tử.

2.3. Hệ thống cảnh báo áp suất lốp - Tire Pressure Monitoring System

Ảnh 13: Cảnh báo tình trạng áp suất lốp

Mức độ an toàn của phương tiện luôn phụ thuộc vào tình trạng lốp. Trường hợp lốp xe non hơi, lúc xe dễ bị thủng hoặc lỗ. Hệ thống cảnh báo áp suất tốt có nhiệm vụ theo dõi tình trạng áp suất lốp và thông báo đến người điều khiển xe.

2.4. Hệ thống kiểm soát hành trình Adaptive Cruise Control 

Đây là hệ thống giúp duy trì tốc độ và khoảng cách với xe di chuyển phía trước. Adaptive Cruise Control tiến hành kiểm soát tốc độ thông qua cơ chế điều chỉnh mức độ mở của bướm ga.

Ảnh 14: Adaptive Cruise Control điều chỉnh tốc độ và duy trì khoảng cách với xe đi trước

Nếu đã điều chỉnh bướm ga nhưng tốc độ vẫn không thể duy trì ở mức an toàn, hệ thống sẽ lập tức bật thêm chế độ phanh xe. Hệ thống kiểm soát hành trình Adaptive Cruise Control chủ yếu tích hợp trên các phiên bản xe hạng sang. Còn với dòng xe giá rẻ thì chức năng này chưa được hỗ trợ nhiều.

2.5. Hệ thống hỗ trợ leo đèo, vượt dốc HDC - Hill Descent Control

Những lúc phải di chuyển xuống đèo, người điều khiển xe để rất khó kiểm soát tốc độ. Lúc này, bạn nên khởi động chế độ HDC. Đây là chế độ hỗ trợ điều chỉnh tốc độ trong lúc di chuyển xuống đèo.

Ảnh 15: HDC là hệ thống hỗ trợ leo đèo, vượt dốc 

Khi chế độ HDC được kích hoạt, điều khiển xe không cần phải để tâm nhiều đến đạp phanh lựa chọn số nào xuống dốc cho phù hợp. Mặc dù không phổ biến như hệ thống khởi hành lưng chừng dốc nhưng HDC lại chức năng quan trọng trên một số dòng xe SUV và xe bán tải cao cấp.

2.6. Hệ thống cảnh báo di chuyển lệch làn đường LDW - Lane Departure Warning

LDW là hệ thống cảnh báo di chuyển lệch làn đường. Hệ thống là xếp hình đó cho người điều khiển biết xe có đang di chuyển sai làn đường không.

Ảnh 16: LDW là hệ thống cảnh báo di chuyển lệch làn đường

Vào hệ thống camera thu thập hình ảnh vạch kẻ đường, LDW luôn xác định chính xác khi nào phương tiện đang di chuyển sai làn đường. Sau đó phần hình ảnh này sẽ chuyển đến trung tâm, các tín hiệu cho người điều khiển xe.

Tuy vậy, LDW hoạt động tốt trong điều kiện phương tiện di chuyển với tốc độ ổn định, đi trên đoạn đường thẳng, đèn xi nhan không hoạt động,.. Nói chung, hệ thống về các hoạt động ổn định khi phương tiện di chuyển trên đường cao tốc, mật độ phương tiện không lớn.

2.7. Hệ thống duy trì làn đường LKA - Lane Keeping Assist

LKA - hệ thống công nghệ an toàn trên ô tô khá toàn diện, ứng dụng phổ biến trên một số dòng xe sang. Khi nhận thấy di chuyển lệch làn đường, hệ thống lập tức điều chỉnh giúp di chuyển đúng phần đường.

Ảnh 17: LKA giúp phương tiện duy trì làn đường di chuyển phù hợp

Hệ thống này điều chỉnh quá trình di chuyển của phương tiện bằng cách can thiệp vào momen xoắn. Từ đó ngăn chặn chuyển động lệch làn nhờ vào hệ thống lái điện. Sau khoảng thời gian 100 giây nếu nhận thấy điều chỉnh momen xoắn không có hiệu quả, LKA sẽ thông báo bằng âm thanh kèm tín hiệu rung trên vô lăng để người điều khiển biết.

2.8. Hệ thống chuyển làn đường ALCA - Active Lane Change Assist

Tầm nhìn của người lái xe thường bị hạn chế bởi nhiều điểm mù. Hệ thống chuyển làn đường ALCA chính là giải pháp hiệu quả giúp người điều khiển phương tiện chuyển hướng sang làn đường an toàn hơn.

Ảnh 18: ALCA giúp xe chuyển làn đường an toàn

Theo đó, bộ phận cảm biến hoặc cái này ra có nhiệm vụ theo dõi những phương tiện di chuyển phía sau xe. Trường hợp không xuất hiện chướng ngại vật, ALCA mới bắt đầu điều chỉnh chuyển làn đường. ALCA hoạt động tốt nếu phương tiện di chuyển từ 80 km/h trở lên.

2.9. Hệ thống cảnh báo va chạm phía trước FCW - Forward Collision Warning

Phần lớn những vụ tai nạn ô tô xảy ra đều là do va chạm trực tiếp từ phía trước xe. Để giải quyết phần nào tình trạng này, nhiều nhà sản xuất xe đã tích hợp chức năng cảnh báo va chạm phía trước FCW.

Ảnh 19: Mô tả hoạt động của hệ thống cảnh báo va chạm phía trước

FCW là tính năng đặc biệt cần thiết giúp phương tiện phát hiện, cảnh báo sớm cho người điều khiển biết tình huống va chạm có khả năng xảy ra phía trước. Tín hiệu rung trên vô lăng kèm âm thanh và hình ảnh trên màn hình thông báo cho người điều khiển xe biết nguy cơ va chạm.

Nếu như người điều khiển xe không phản ứng lại với tín hiệu thông báo, FCW bắt buộc phải trực tiếp can thiệp, tác dụng lên phanh giảm tốc độ. Chức năng cảnh báo va chạm này rất cần thiết, hỗ trợ quá trình điều khiển xe an toàn hơn.

2.10. Hệ thống cảnh báo điểm mù BSM - Blind Spot Monitor

Phần lớn những vụ tai nạn giao thông xảy ra điều là do người điều khiển phương tiện không quan sát tốt. Các điểm mù không thể hoàn toàn bị loại bỏ mặc dù đã điều chỉnh gương chiếu hậu.

Ảnh 20: BSM - hệ thống công nghệ an toàn trên ô tô rất quan trọng 

Lúc này, hệ thống BSM sẽ giúp phát hiện, đưa ra cảnh báo sớm vậy vật phía sau xe. BSM có thể hoạt động tốt là nhờ vào tín hiệu thu từ nhiều bộ phận phát sóng điện bố trí trên gương chiếu hậu, thân xe và sau xe.

Khi nhận thấy có phương tiện di chuyển quá gần, BSM sẽ ngay lập tức phát tín hiệu cho người điều khiển xe biết. Ngoài tín hiệu trên gương chiếu hậu, BSM còn phát tín hiệu theo dạng âm thanh và báo rung trên vô lăng.

2.11. Bộ phận cảnh báo người và phương tiện RCTA - Rear Cross Traffic Alert

Vai trò chính của hệ thống RCTA là theo dõi và cảnh báo cho người điều khiển xe biết chướng ngại vật trong lúc xe lùi hoặc di chuyển sang ngang. Hệ thống này hoạt động nhờ vào nguồn tín hiệu từ nhiều cảm biến cùng với radar đằng sau xe.

Ảnh 21: RCTA làm nhiệm vụ cảnh báo chướng ngại vật

Nếu phát hiện người hoặc phương tiện di chuyển sát, RCTA bắt đầu đưa ra cảnh báo bằng âm thanh và hình ảnh trên màn hình theo dõi.

2.12. Chức năng hỗ trợ đỗ xe thông minh

Việc đỗ xe an toàn không phải lúc nào cũng dễ dàng với người điều khiển ô tô. Nhất là khi đỗ xe tại nơi chật hẹp, thao tác dừng đỗ lại càng phải thực hiện chính xác hơn.

Ảnh 22: Chức năng đỗ xe thông minh tích hợp trên nhiều tầng xe cao cấp

Hệ thống hỗ trợ dừng đỗ xe thông minh có nhiệm vụ tiến hành thu thập hình ảnh cảnh vật thông qua thông qua cảm biến, camera hành trình ô tô hoặc radar. Từ đó cung cấp thông tin đến bộ phận xử lý trung tâm, thông báo cho người điều phương tiện biết khoảng trống phù hợp để đỗ xe.

Thậm chí người điều khiển xe còn có thể bỏ tay khỏi vô lăng, cần điều khiển trực tiếp. Ở một số dòng xe cao cấp, người điều khiển xe sẽ thoải mái ra ngoài để xe tự tìm kiếm vị trí đỗ xe phù hợp. Hoặc điều khiển đỗ xe từ xa qua smartphone qua kết nối với bộ phận trung tâm của xe.

2.13. Đèn pha thông minh - Adaptive Headlights

Chế độ đèn pha và đèn cos đôi khi khiến người điều khiển xe di chuyển trong đêm gặp bất tiện khi cần chuyển đổi. Bởi nếu kích hoạt đèn pha thì thường gây chói mắt cho xe di chuyển ngược chiều. Còn nếu bật đèn cos, cường độ ánh sáng lại không mạnh, hạn chế tầm nhìn.

Ảnh 23: Chế độ đèn pha thông minh

Chế độ đèn pha thông minh sẽ điều chỉnh ánh sáng phù hợp, không gây chói mắt di chuyển ngược chiều nhưng vẫn đảm bảo đủ cường độ ánh sáng quan sát. Đặc biệt, cường độ ánh sáng sẽ điều chỉnh theo tốc độ di chuyển của xe.

2.14. Camera 360 độ

Hệ thống camera 360 độ cung cấp cho người điều khiển phương tiện góc nhìn rộng, loại bỏ hầu hết điểm mù, góc khuất. Camera phía trước, phía sau và hai bên xe hoạt động đồng thời, thu thập hình ảnh và chuyển đến màn hình trung tâm. 

Ảnh 24: Camera 360 độ cung cấp cho người điều khiển phương tiện góc nhìn bao quát 

Nhờ đó, người điều khiển xe luôn chủ động nhận biết chướng ngại vật, xử lý kịp thời hết tình huống, di chuyển dễ dàng hơn trong địa hình chật hẹp. 

Nếu chiếc xe của bạn chưa trang bị camera 360 độ, bạn có thể lắp thêm camera. Trên thị trường hiện giờ có nhiều chủng loại Camera 360 độ, thích hợp với các dòng xe. Trước khi lắp đặt camera, bạn hãy tham khảo kỹ lưỡng tính năng và giá cả.

3. Kết luận 

Như vậy, bài viết trên đây đã tổng hợp chi tiết hệ thống công nghệ an toàn trên xe ô tô cơ bản và nâng cao. Nhờ vào những tích hợp hiện đại này, quá trình điều khiển xe sẽ an toàn và thuận lợi hơn, hạn chế phần nào tai nạn không mong muốn.

Xem thêm:

Sách hướng dẫn sử dụng xe ô tô: Tài liệu quan trọng cần đọc

Tìm hiểu cấu tạo và phân loại hệ thống điện trên xe ô tô